A tu trosze o naszej pięknej miejscowości:
Historia Rymanowa w „pigułce”
Rymanowie!
Byłeś zawsze małym, ważny miejscem w moim sercu (...)
Będę ciągle o tobie pamiętać, moje miasto,
aż do ostatnich chwil mojego życia.
Nigdy cię nie zapomnę. Oby sława była twoim pomnikiem.
Pessah Jakubowicz
Księga Rymanowa
Niejeden z rodowitych rymanowian i tych, którzy przybyli do miasta z różnych stron naszego kraju mógłby się podpisać pod wyznaniem emigranta z Rymanowa. Niewielkie, urokliwe miasteczko zapada w pamięci.
Rymanów leży na terenie obecnego powiatu krośnieńskiego w województwie podkarparpackim (49°33'N 21°52'E) na niewysokim wzgórzu o wysokości 352 m n.p.m. w dolinie rzeki Tabor lewobrzeżnego dopływu Wisłoka w kotlinie sieniawsko-rymanowskiej stanowiącej część tzw. Dołów Jasielsko – Sanockich, wciśniętych między pagórkami Pogórza Karpackiego i Beskidu Niskiego.
Miasto zostało lokowane 15 marca 1376 roku na prawie magdeburskim przez Władysława Opolczyka na terenie wiosek Ladzin i Cisna. Zasadźcą miasta był Mikołaj syn Reyman’a.
Obecny Rymanów zmieniał swoją nazwę kilkakrotnie. Najpierw była to Ladisslavia, kolejna Laslaw – wywodziły się one od imienia założyciela miasta Władysława Opolczyka. Przyjęta dziś nazwa pochodzi od nazwiska Reymannów.
Od początku istnienia, aż do początku II wojny światowej Rymanów był własnością prywatną. Należał do możnych i sławnych rodów: Gorajskich herbu Korczak, Sienieńskich herbu Dębno, począwszy od Dobiesława z Sienna i Oleśnicy – bohatera spod Grunwaldu, Stadnickich, Ossolińskich, Skórskich i Potockich herbu Pilawa.
Miasto leżące na uczęszczanym ”trakcie węgierskim” szybko stało się ośrodkiem handlowym a miejscowi rzemieślnicy uzyskiwali liczne przywileje. Zamieszkiwała je ludność pochodzenia głównie polskiego i żydowskiego. Kupcy prowadzili ożywiony handel z miastami w Polsce i poza jej granicami. Słynne jarmarki przyciągały okolicznych mieszkańców. Odkrycie w II połowie XIX wieku wód leczniczych w pobliskim Zdroju (nazwa współczesna) uczyniło z miasta znane uzdrowisko.
W miasteczku zachowało się kilka wartych obejrzenia zabytków: późnobarokowy kościół parafialny ze słynącym cudami obrazem Matki Bożej Bolesnej, kamienice mieszczańskie przy wschodniej i północnej pierzei rynku z XIX wieku i dawna studnia miejska usytuowana w jego centrum, ruiny Synagogi z XVII wieku i kirkut, dworek ziemiański z I połowy XIX wieku, kwatery Potockich na katolickim cmentarzu, ”dróżki” kalwaryjskie, Izba Pamiątek ”Rymanoviana” w domu państwa Bieleckich, Ochronka, budynek „Sokoła”.
W dniu 1 sierpnia przeprowadzono w Rymanowie mobilizację wojskową. Losy miasta podczas I wojny światowej były różne. Przechodził z rąk austriackich do rosyjskich i odwrotnie. W 1916 właściciel Rymanowa Zdroju Jan Potocki przystąpił do odbudowy Rymanowa. Od ogłoszenia niepodległości w 1918 r. miasto długo podnosiło się z upadku. Powstała między innymi szkoła i stadion sportowy.
W miasteczku rozwinął się przemysł skórzany, a rymanowskie masarnie i rzeźnie były słynne nawet za granicą.
Życie Rymanowa zakłócił ponownie wybuch II wojny światowej we wrześniu 1939 r
W trakcie nalotów niemieckich samolotów znacznemu zniszczeniu uległo wiele budynków, a straty były ogromne. Okupacja trwała do 1944 r.
W obozach zagłady zginęła większość z 2–tysięcznej ludności żydowskiej, a w powstałym tu obozie jeńców radzieckich śmierć poniosło 10 tysięcy żołnierzy
Po wojnie Rymanów był w tragicznym stanie. Powoli miasto odzyskiwało normalny wygląd. Utworzono władze lokalne. Powstały nowe zakłady pracy. Od czasu zakończenia II wojny światowej Rymanów rozwija się aż do dziś, chociaż jak i inne „galicyjskie” miasteczka boryka się z wieloma problemami.
Informacje pochodzą z www.gimrym.republika.pl
